Het Thomashuis in Mûnein is gevestigd in een dorpsbeeldbepalend gebouw van uitzonderlijke cultuurhistorische waarde: de voormalige vlasfabriek.
Bij de entreedeur aan Halligenweg 5 hangt een tegeltableau van de vlasfabriek. In Friesland werd veel topkwaliteit vlas verbouwd, vaak op gehuurd land. ‘De Belgen’ kochten in de zomer vlas ‘op stoppel’ op. In 1887 werd ruim 95% van de vlasproductie in Nederland onbewerkt naar België uitgevoerd. Daar kon door professionele bewerking uniforme kwaliteit lint tegen een scherpe prijs worden geleverd aan spinnerijen. De verwerking van resterende partijen vlas gebeurde op honderden boerderijen en braakhokken in Friesland. De spreiding maakte de kwaliteit van het eindproduct zeer verschillend en was in 1898 aanleiding voor het stichten van de vlasfabriek in het noorden te Mûnein, toen nog deel van Oentsjerk, nu een zelfstandig dorp.
Tekst en foto’s Gerhild van Rooij: Tegeltableau vlasfabriek Mûnein in Thomashuis, deur vlasfabriekpijp Mûnein en historische foto van vlaswerk in Mûnein
Klik op de foto voor een vergroting.
