De Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Tytsjerksteradiel is verheugd dat de tweede luidklok, in de toren van de Mariakerk te Oentsjerk aangebracht kan worden.
Tot aan de 2e wereldoorlog hingen er twee luidklokken in de toren, één uit 1493 en één 1768. Beide luidklokken zijn in de oorlog weggehaald, maar alleen de oudste is weer teruggekomen en herplaatst.
Dankzij kleine en grotere sponsoren is het benodigde bedrag toegezegd en is de opdracht voor realisatie van de tweede luidklok verstrekt aan de fa. Vellema te Hallum en Klokkengieterij Reiderland te Finsterwolde. En deze zal dus op korte termijn naast de bestaande luidklok uit 1493 met de naam Maria te horen zijn.
Voor een passende klankkleur zal de nieuwe luidklok in verhouding 8/9 van bestaande worden gemaakt.
Dat de luidklokken een naam hebben is heel gebruikelijk, naast de bestaande luidklok Maria, krijgt de nieuwe luidklok de naam Anna. Uit het Proto-evangelie van Jacobus zijn Joachim en Anna omschreven als de ouders van hun dochter Maria, de latere moeder van Jezus.
Wat de jaartallen van de klokken betreft zijn de namen tegenstrijdig, (1493 dochter Maria en 2021 moeder Anna) maar dat de moeder en dochter wat naam betreft naast elkaar in de toren van de Mariakerk te Oentsjerk hangen vonden de stichting passend.
De luidklok Maria is van 1493 en in opdracht van de gameghen (dorpelingen) van Ontserke (Oentsjerk) gegoten door klokkengieter Herman. Het is de oudste kerkklok in de gemeente Tytsjerksteradiel. Op de klok staan mooie reliefversieringen en afbeeldingen van Maria met het kindje Jezus en een aan het kruis hangende Jezus. Ook staat er een Latijnse rondschrift op met een interesante tekst, die in het Nederlands luidt: “Over de afgestorvenen draag ik rouw, de levenden roep ik, de bliksum breek ik, mijn stem is de stem des levens; ik roep u toe, komt tot de Godsdienstige plechtigheden”
Voor de nieuwe klok Anna, naast de gebruikelijke relief versieringen etc., is gekozen voor een iets meer eigentijds tekst, n.l.:
IN KLOK WAARD FAN US WEINAAM
TROCH IENDRACHT KAAM DE NIJE
DAT WY TROCH IT HEARREN FAN SYN KLANK
TA GOD US RJOCHTSJE YN BEA EN TANK
Oorspronkelijk was het gebruikelijk de klokken op te hangen aan een rechte as, met het vliegend luiden van de klok. Met het vliegend luiden van een klok wordt bedoeld het 180 graden laten luiden aan de klokkenstoel. Later werd er eerder gekozen voor een krukas, waar het draaipunt meer naar het midden van het totaal gewicht werd gebracht voor het lichter (minder zwaar aan het luidtouw trekken) luiden van de klok.
Tegenwoordig gaat het luiden op elektronische wijze en is daarmee het vliegend luiden minder belastend voor de klok en beter voor geluid. Vandaar dat de beide klokken uitgevoerd worden met een rechte luidas. De luidklokken adviseur, de heer Jaap Pompstra, zegt het als volgt, de toren van de Mariakerk te Oentsjerk zal straks weer een geluid van herstelde historische- en muzikale waarde hebben.
De Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Tytsjerksteradiel en eigenaar van de toren, hoopt omstreeks september/oktober 2021 het gebruik van de luidklokken te geven aan de PGTrynwâlden.
