Maandag jl. speelde de gerenommeerde gitarist –componist Róbert Sinha en singer-songwriter en Hongaarse Xfactor winnares Dorá Danics, in GBV Kunst en Concertzaal Galerie Bloemrijk Vertrouwen het veelzijdige programma Petőfi, Radnoti, Songs & Chansons. Robert had hier in 2017 al eens gespeeld, voor Dorá was het de eerste keer.
TRADITIE
In GBV zijn op verzoek altijd Hongaarse muziekcd’s te beluisteren en is Hongaarse vertaalde literatuur in te zien, bij het concert was een bijpassende Entree expositie rond ‘200 jaar Sándor Petőfi’ te zien. GBV brengt sinds 1989 jaarlijks Hongaarse kunst, muziek en literatuur in haar pand aan de Van Sminiaweg 70. Dit sluit aan bij de achtergrond van Aldtsjerker fiscalist en schermer Andries Tóth, het tweede kind van een Nederlands-Hongaarse moeder en Hongaarse vader. Hij is in Amsterdam geboren, in Den Haag opgegroeid, spreekt geen Hongaars, maar voelt als tweede en derde generatie Hongaar een diepe band met de Hongaarse cultuur, zoals Friezen dat met de Friese cultuur voelen. In GBV smolten tijdens het concert door het innemende duo Róbert Sinha en Dorá Danics muziek en literatuur van die verschillende talen ineen.
BURGEMEESTER GEBBEN
Jeroen Gebben, Burgemeester van Tytsjerksteradiel, heette het uit Budapest afkomstige gitaarzangduo welkom voor hun laatste concert van de in samenwerking met Most Magyarul georganiseerde Nederlandse tournee. Naast de eigen songs, chansons en popsongs stonden nieuwe op werk van de in 1824 geboren vrijheidsschrijver en nationale dichter Hongarije Sándor Petőfi gebaseerde liederen op het programma, ook het nationale volkslied Nemzeti dal is van zijn hand. Sinha noemde Petőfi: “Een achttiende eeuwse superinfuencer. Wie kon nu als vrijheidsstrijder en dichter op de trappen van een nationaal museum met een gedicht dat opriep tot de revolutie voordragen dat daarna omarmd werd als nationaal lied? Of wie maakte tijdens zijn leven mee dat zijn gedichten volksliedjes werden in de verre uithoeken van het Groot-Hongaarse rijk?”
DÓRA DANICS
Dóra Danics ent Róbert Sinha spelen bij verschillende bands en formaties en als duo. Ze speelden in Aldtsjerk composities als Bajoló van dichter Radnóti Miklós (1942) op muziek van Szabó Baláz, het theatrale A Dunán (1842) van Petőfi in Engels als On the Danube (vertaling William N. Loew) op muziek van Sinha, en als Aan de Donau in de Nederlandse vertaling van A.S.C. Wallis. Prachtig was ook Hope, origineel Remény van Petőfi (1845) nu in Engels van Leslie A. Kery en getoonzet door Dóra Danics. Aunt Sarah, origineel Sári néni, ook van Petőfi (1847) was zeer verhalend en Come shepherd boy, poor shepherd boy, origineel Alku van Petőfi (1845) bracht gevoelig het leven van de arme schaapherder in beeldende muziek. De stem van Danics en het gitaarspel van Sinha nemen je mee. Ze zijn beiden charismatisch.
ENTR’ACTE EN FRIES
Josine Camminga viel 14 juni jl. in GBV op tijdens de voorspeelavond door vioolleerlingen van Esther Goedhart en mocht als entr’acte, begeleid door Stella Boggia, de Csárdás Vittori Monti speelde. De burgemeester droeg onverwacht de Friese vertaling van Grytsje Kingma van het door C. F. Bowring in het Engelse vertaalde lied I’ll be a tree voor, de Hongaarse titel van dit dromerige gedicht van Petőfi luidt: Fa leszek, ha… (1845). Sinha componeerde de muziek erbij in de vloeiende stijl waarin hij ook de Hongaarse volksliederen Tavaszi szél en het overbekende Csillagok csillagok, had bewerkt. Er klonken nog veel meer Hongaarse liederen met de bijbehorende achtergrondverhalen zoals Lekapcsolom a villanyt a fejemben, (Bajdázó együttes) en Bújócska, (Bencsik-Kovács Zoltán) en Dánics bracht met haar uitvoering van Janis Joplin – Me and Bobby McGee velen terug bij hun tijdloze jeugd. Burgemeester Gebben genoot van de loepzuivere stem van Danics en haar vermogen om klein te kunnen zingen en van de buitengewoon muzikale composities van Sinha. Na nog meer liederen en enkele toegiften voor het enthousiaste publiek kwam er dan toch een einde aan deze mooie avond. De fluweelzachte tot rauwe stem van Danics en het doorleefde spel van Sinha zal nog lang naklinken. Dit duo bracht twee eeuwen muziek zinderend tot leven.
Tekst en foto’s: Trynwâldster Gerhild van Rooij uit Aldtsjerk
Foto’s
1 Róbert Sinha en Dóra Danics toegesproken door de burgemeester Jeroen Gebben in GBV, concert 26 juni 2023 in GBV in Aldtsjerk
2. Burgemeester van Tytsjerksteradiel leest als primeur de Friese vertaling (Grytsje Kingma) van romantisch gedicht Fa leszek, ha… van de Hongaarse nationale dichter Sándor Petőfi voor, dat daarna in nieuwe compositie wordt uitgevoerd.
3. Publiek op 26 juni 2023 in GBV Kunst & Concertzaal