De blokfluit is voor veel kinderen hun eerste (school)muziekinstrument. Optreden met muziek is spannend voor ze, net zoals in het prentenboek Daantje Dirigentje en een stilgevallen fluit van Erik van Os en Elle van Lieshout. De schrijvers nemen hun 3+luisteraars en oudere voorlezers mee in een geruststellend verhaal over een fluit die zijn of haar onzekerheid overwint.
Nachtegaal
Nachtegaal kan buiten prachtig fluiten, zoals ook te horen is in onze Trynwâlden. Het orkest wil liever fluit horen, omdat fluit goed kan samenspelen. De tekst en ontwapenende illustraties van Emanuel Wiemans laten meer zien dan de wereld van fluit. Alle instrumenten bekijken de buitenwereld anders en laten kinderen meereizen naar een grotere belevingswereld. De instrumenten maken van alles mee en overwinnen zichzelf, pas dan kunnen ze voluit hun eigen stem laten horen, net als kinderen. De beknopte teksten zijn beeldend en de toegankelijke prozagedichten hebben een mooi ritme. Het boek opent met zwarte muziekinstrumenten waartussen fluit oplicht en het boek eindigt met alle instrumenten in eigen kleuren. “Luister, luister allemaal”, begint het verhaal, “Zit je, hang je, lig je lekker/in je bed of in een tentje/op een schoot of in een school/of misschien wel in een zaal?” Daarna stellen de schrijvers de hoofdfiguren voor: Daantje Dirigentje, een stilgevallen fluit en een nachtegaal. Wat doen ze in het bos?
Hechte groep
Het orkest onder Daantje Dirigentje is een hechte meelevende groep. Ze gaan allemaal naar het bos omdat ze fluit niet willen missen, zonder fluit zijn ze niet compleet. In het verhaal kunnen families, kinderen en ouderen zich herkennen. De eigen stem en eigenwaarde kan alleen maar ondersneeuwen wanneer een kind zich niet zeker voelt. Optreden in een orkest is een spel van samen, maar je hebt er ook moed en vertrouwen voor nodig. De schoonheid en virtuositeit van het gefluit van nachtegaal in het bos overrompeld fluit. Fluit valt helemaal stil en zoiets overkomt niet alleen kleine kinderen, maar bijvoorbeeld ook kinderen in groep acht in de aanloop naar de schoolmusical uitvoering of zelfs ouderen bij het instuderen van een gezamenlijk bruiloftslied of afscheidslied. Stilvallen of je terugtrekken kan iedereen overkomen, maar het hoeft niet zo te blijven.
Muziek en samenspel
De op het oog simpele tekst van dit prentenboek kan rust geven en tegelijk bemoedigen. Uit de humoristische tekeningen spreekt begrip voor het stil vallen, het is niet belangrijk dat fluit stilvalt, het is belangrijk dat fluit weer kan klinken en met het orkest kan samenspelen, net zoals op school in de klas. Daantje Dirigentje en het orkest lijken vrienden van elkaar of een muziekfamilie. De instrumenten en Daantje Dirigentje laten de stilgevallen fluit zien dat ze blij zijn wanneer fluit klinkt. Ze missen fluit en doen alles om fluit te laten ontdekken dat het orkest pas compleet is als fluit met ze samenspeelt. Fluit wist nog niet dat fluit anders fluit dan nachtegaal. En nachtegaal wist niet dat fluiten in het bos vrijer is dan in het orkest spelen, dat laat nachtegaal over aan fluit, die kan dat. Ze mogen er allebei zijn en zijn allebei geliefd. En Daantje zegt tegen fluit… Jij bent onze eigen fluit. Onmisbaar en daarmee uit!
Illustraties
1.Erik van Os, Elle van Lieshout. Daantje Dirigentje en een stilgevallen fluit. Amsterdam, 17.3.2024, Uitgeverij Rubinstein. Illustrator Emanuel Wiemans, voor 3+, 32 blz., hardcover, ca 20×20 cm. ISBN 9789047633921
2.Ilustratie ‘Kijk daar loopt hij!’, zie 1.
3.Illustratie ‘Er roezemoest ……. Stil nu’, zie 1.
Trynwâldster Gerhild van Rooij uit Aldtsjerk
