...altyd nijsgjirrich!

In de Trynwâlden nr. 106; Doopjurk uit Aldtsjerk en beschuit met muisjes in Marrum

Tijdens Tsjerkepaad 2024, Rondjes om de kerken hangt in de kerk in Marrum een Friese doopjurk uit Aldtsjerk in de documentaire erfgoedexpositie Doopjurken uit de Omgeving. Tsjerkepaad van Stichting Alde Fryske Tsjerken (SAFT) is ideaal om in en buiten de Trynwâlden religieus architectonisch erfgoed van de oude Friese kerken te bekijken. Vaak is er een extra kunst of erfgoed tentoonstelling en zijn er rondleiders.

Tsjerkepaad thema
Gastvrije en betrokken vrijwilligers zorgen voor een fijne ontvangst en vertellen vaak over de achtergrond van het exterieur en interieur ‘hun’ kerkgebouw, en maken daarbij passend bij het thema van 2024 rondjes om de kerk. Floriske Gerritsma vertelde over de doopjurken in de kerken in Westernijkerk en Marrum en wees op een authentieke doopjurk uit ons dorp Aldtsjerk. Ze fotografeert graag series, al of niet in opdracht. De witte doopjurken waarin ouders hun kindje(s) lieten dopen zijn een toepasselijk thema bij de oude, van oorsprong katholieke kerkjes in Marum en Westernijkerk in de huidige gemeente Noardeast-Fryslân. In een van de algemene begeleidende teksten staat dat in de eerste christelijke kerken mensen die zich lieten dopen na hun doop een wit kleed kregen, als een nieuw blanco begin. Het wit symboliseert hier zuiverheid. Het is een prachtig gezicht om al die doopjurken van katoen, batist, kant of ajourwerk, borduursels, voile, zijde of zelfs parachutestof naast elkaar te zien en daarnaast over de doop, doopjurken en bruikleengevers, bijvoorbeeld over de doopjurk die door 62 kinderen is gedragen.

Doop en documenten
De bruikleengevers van de doopjurken zijn gefotografeerd met hun doopjurk-familie-erfstuk en hebben bij die gelegenheid hun persoonlijke verhalen over hun doopjurken verteld, In de Godeharduskerk aan de Hegebuorren 19 in Marum hangen in een halve cirkel heel verschillende doopjurken aan kledinghangers over een lijn. Bij deze religieuze en textielerfgoed-installatie staan poppen in een doopjurk, een ingelijste doopjurk, en ouderwetse kinderwagen, en ook een weegschaal. De antieke emaillen weegschaal staat op een bijzettafel waarover de met lichtblauwe festonsteek omgezoomde moltonluier ligt. Ik voelde weer de inspanning om die rand tegen het rafelen zo regelmatig mogelijk met een festonsteek af te werken of ook wel te herstellen. Baby’s werden in de weegschaal gelegd waarna met het schuifgewicht aan de voorzijde het gewicht precies was af te lezen, de moltonluierdoek hield ze warm voordat ze weer aangekleed werden. Bij het zien ervan dacht ik meteen terug aan het wachten in de vroegere consultatiebureaus voor baby’s. Ik was niet de enige, hoorde ik van andere bezoekers.

Aldtsjerk, beschuitkoek met muisjes
Bij elke doopjurk staat het achtergrondverhaal met de portretfoto’s van Floriske, deels gecombineerd met afbeeldingen van de documenten van aktes of inschrijvingen van de dopelingen en ook wel met originele oude doopfoto’s. Het geheel laat zien hoe belangrijk de doopjurk is als erfstuk. Een van de in Marrum tentoongestelde doopjurken is gedragen door de in 1906 in Oudkerk geboren Maaike van der Veen (moeder van Tine Steegstra), volgens Floriske was Maaike toen twee jaar. Op het informatieblad staat nog: waarschijnlijk hebben haar drie kinderen de doopjurk ook gedragen maar zeker is dit niet. Doopjurken markeren een bijzonder moment en traditie en worden zoals te zien is in deze expositie met zorg bewaard.

Trynwâldster Gerhild van Rooij uit Aldtsjerk, tekst en foto’s

Foto’s
1. Floriske Gerritsma: Doopjurken uit de omgeving, Marrum, Tsjerkepaad 2024, boven poppen doopjurk uit 1906 Aldtsjerk.
2. IDEM Weegschaal op gefestoneerde luier waarin baby’s gewikkeld werden voor het wegen.
3. IDEM Twee poppen met doopjurk en tekst over doopjurk uit Aldtsjerk.

0 van 0