Mana Ori ofwel Marten Sale Brouwer is op 7 september 1969 in Gytsjerk geboren in een muziekfamilie. In het ouderlijk huis was er geen stromend water, gas en elektra, het pand staat er niet meer, de grond is opgegaan in een volkstuincomplex. Creatviteit en je inzetten voor vrede waren belangrijk in het gezin. Marten Sale werd geen musicus maar een gerespecteerde, vernieuwende origamimeester. Hij woont en werkt sinds 2011 in Osaka, Japan en recent verscheen er een Engels en Japans ondertitelde documentaire over hem van Yakuma. Hij vertelt in zijn atelierhuis over zijn leven en werk als origami kunstenaar en vredesactivist.
Mana Ori
Mana Ori is de kunstenaarsnaam waaronder Marten Sale werkt. De origamimeesterkunstenaar is meervoudig wereldkampioen Origami (als eerste niet-Japanner), origamileraar en kunstschilder. Hij is de auteur van origamiboeken en publiceerde. Veel van zijn werk staat daarmee in verband met zijn optreden als vredesactivist, zoals te zien is in de documentaire. Mana Ori voltooit de LEAO en heeft geen kunstopleiding genoten. In 1992 moet hij het bed houden vanwege een kapotte rug, en nog steeds moet hij tussen zijn vouwsessies door rust houden. Een oud Chinees vouwboek inspireerde hem om te gaan vouwen, en later eigen origamiontwerpen te maken. Eerst werkt hij als schoonmaker, en ook in een kaasfabriek en bij een visafslag, in 2001 is hij schilder en exposeert, de jaren daarop organiseert hij drie kunstroutes in Leeuwarden en in 2017-2018 komt hij even naar Friesland om er ter ere van culturele hoofdstad Leeuwarden Friesland een vierde kunstroute te organiseren. Sinds 2017 tot nu toe is zijn werk in stock in GBV, Van Sminiaweg 70, Aldtsjerk en tijdens de coronaperiode was zijn werk met boeken en documentatie te zien in een raamexpositie en entree-expositie, later ook als deel van groepsexposities in de zaal.
Duizend kraanvogels uit één stuk washi papier en Sadako
De kraanvogels die in GBV in stock heeft, zijn mede geïnspireerd op het levensverhaal van Sadako. Zij is twee jaar jong wanneer de Amerikanen 6 augustus 1945 vlak bij haar huis een atoombom laten vallen. Ze overleeft het, maar krijgt op haar elfde alsnog leukemie door de straling van die bom. Volgens een Japanse legende mag wie duizend kraanvogels vouwt een wens doen. Ze vouwt er 1300, tot ze op 12-jarige leeftijd overlijdt, maar er worden tot nu toe nog kraanvogels gevouwen die de herinnering aan haar en aan de legende levend houden. Marten Sale vouwt in 2007 duizend kraanvogels uit één stuk papier en geeft die aan burgemeester Tadatoshi Akiba van Hiroshima, die in Den Haag is voor een vredesconferentie. Akiba nodigt Brouwer uit om naar Hiroshima te komen. Marten vindt sponsors en gaat origamilessen geven.
Vredesmuseum Japan
In 2010 gaat hij naar Japan en doneert kraanvogels aan het Vredesmuseum in Nagasaki. Hij vouwt in 54 minuten en 30 seconden honderd kraanvogels waarmee hij als eerste niet-Japanner wereldkampioen origami wordt. Het was live te zien op de Japanse televisie. Die dag verbreekt hij nog een record: samen met anderen vouwt hij duizend kraanvogels in 1 uur en 44 minuten en vestigt meteen zijn naam in de traditionele eeuwenoude origamikunstwereld. Voor zijn vele ontwerpen in origamivakbladen en exposities en het overdragen van de origamitechnieken krijgt hij een certificaat voor buitengewone verdiensten aan de Japanse samenleving. Uit een vel van 70×70 centimeter vouwt hij in 5 uur een tien bij tien cm grote lotusbloem met vier kraanvogels met elk vier kraanvogeltjes op de vleugel. Zijn ontwerpen zijn zo gewild, omdat er in de afgelopen 150 jaar nauwelijks vernieuwing was in de origami ontwerpen. Mana Ori heeft meer dan 4000 origami ontwerpen gemaakt, en een schema waarmee hij meer dan honderdduizend ontwerpen kan maken. Zijn werk hangt onder meer permanent in musea van Hiroshima en Nagasaki, hij ziet het als een eerbetoon aan vrede.
Trynwâldster Gerhild van Rooij, Aldtsjerk
Foto’s
1. Manna Ori ofwel Marten Sale Brouwer in zijn atelierwoning in Osaka, Japan (still uit documentaire over origamimeester Manna Ori, deel 1 van 4, september 2024).
2. Origamiontwerp van enkele unica kraanvogels allemaal gevouwen uit verschillend papier en gezeten op paars plateau met aan de onderzijde het getoonde kunstenaarstempel Manna Ori en identificatienummer (foto uit 2021 door Gerhild van Rooij, genomen tijdens expositie in Galerie Bloemrijk Vertrouwen, Aldtsjerk).
3. Still met foto uit 2005, 1000 witte kraanvogels uit een vel, zonder knip of snede, voor Nagasaki (zie 1, foto uit archief van Manna Ori). op:: https://www.youtube.com/watch?v=Hp_1kVvDgs0&t=369s of
【外国人インタビュー】Youは何しにNipponへ？折り紙職人編 – YouTube
