Rond het park van Staniastate in Oentsjerk staan zes verschillende hekpartijen. Het zijn oorspronkelijke functionele tuinsieraden. De hekken scheiden het park af van de Rengersweg en de Rode Singel en vestigen de aandacht op de achter het hek liggende paden, opritten of oprijlanen die bij het statige park of de historische tuin van Staniastate horen. Een van de hekpartijen aan de Rengersweg vormt de entree naar de parkeerplaats en was tot voor kort nog maar voor een deel zichtbaar. Voor de herfstvakantie is dit hek vrijgemaakt en weer in volle glorie te zien.
DIVERS BEHEER
Staatsbosbeheer is verantwoordelijk voor het complexe beheer van de natuur en van de historische tuin op buitenplaats Staniastate en andere gronden rond Stania State die bij de buitenplaats horen. Het onderhoud omvat ook de zichtbaarheid waarborgen van de zogenoemde cultuurhistorische tuinsieraden in de tuin en het park. De hekken rond het park vallen onder de tuinsieraden. De begroeiing rond een hek maakt deel uit van het beheer waarin Staatsbosbeheer voortdurend streeft naar een evenwicht tussen natuurbeheer en historisch tuin- parkbeheer. Beide vormen van onderhoud verschillen. De beheertypen worden daarom toegepast in de daarvoor aangewezen delen van buitenplaats Staniastate. De hekken aan de Rengersweg vallen onder het cultuurhistorische tuindeel. De parktuin, of Engelse parktuin, is ontworpen door tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard. De hekken markeren onder meer zichtlijnen die deel uitmaken van het tuinontwerp van deze beroemde ontwerper.
VISITEKAARTJE STANIASTATE
Een van beide hekken bij de ingang naar de parkeerplaats van Staniastate aan de Rengersweg was tot voor kort niet goed zichtbaar. Een van de leden van de Stichting Cultuur en Landschap Trynwâlden (CLT) heeft, met onderbouwing gevraagd om daar nog eens naar te kijken en de transparantie van het hek weer zichtbaar te maken. Gasten en passanten zagen tot voor kort maar een van beide hekken bij de entree goed en aan de spijlen van het minder zichtbare hek hingen ook nog vaak verschrompelde ballonnen en touwtjes, die daar natuurlijk niet mogen blijven hangen. De ballonnen zijn slecht voor de natuur, daarom haalde ondergetekende (gastheer voor het Nationaal Landschap de Noardlike Fryske Wâlden), tijdens wandelingen langs dit hek, zelf maar die ballonnen weg. Het dubbele hek bij deze ingang is karakteristiek voor het betreden van een buitenplaats als Staniastate. Zeker voor bezoek dat speciaal voor dit groene cultureel erfgoed komt, vormt de hekpartij mede een eerste visitekaartje naar de buitenplaats waarvan het hek uitmaakt.
SAMENHANG HEK, PAD EN GRACHT
Voorafgaand aan de herfstvakantie heeft Staatsbosbeheer het hek vrijgemaakt van overhangend en doorkruipend groen. Het hek is nu gelukkig weer goed zichtbaar en komt, zelfs van ver goed uit, mede dankzij de witte toppen van dit groene hek, precies zoals de bedoeling was van de tuinontwerper. Vanaf het pad is het hek aan beide zijden zichtbaar, die symmetrie in de hekken hoort bij de Roodbaardtuin Staniastate. Van de weg af is het hek weer een duidelijk markeringspunt dat mede dankzijde symmetrie aangeeft dat daarachter een buitenplaats ligt. De gracht aan de Rengersweg maakt eveneens deel uit van het historische tuinontwerp en ligt niet meer achter groen verborgen. De zichtlijn over de gracht past bij de zichtlijn over het watert langs het pad of de oprit dat naast het andere hek begint. Het behoud en onderhoud van een historische tuin vraagt om zorg voor zulke details, pas als die zichtbaar gehouden worden komt de oorspronkelijke structuur en samenhang in het geheel goed uit.
Tekst en foto’s van Trynwâldster Gerhild van Rooij, Aldtsjerk
1. Staniastate hekken, vanaf Rengersweg richting entreepad naar parkeerplaats.
2. Staniastate hekken, vanaf entreepad naar parkeerplaats richting Rengersweg.
3. Groen door hek naast gracht Staniastate, Rengersweg, richting parkeerplaats. zijde.
