De zomereditie 'Samen in de Trynwâlden kijken-wandeling' op de tweede zondag van juli is een traditie. De wandeling onder leiding van officieel Gastheer van Nationaal Park De Noardlike Fryske Wâlden, Galerie Bloemrijk Vertrouwen is ieder jaar weer een succes. De deelnemers zijn bezoekers van de galerie en dit jaar zijn alle wandelaars afkomstig van buiten de provincie. Ze kiezen samen de 90 minuten durende wandeling met accent op natuur en architecturaal erfgoed binnen en buiten de bebouwde kom van Aldtsjerk.
Erfgoedsporen
Erfgoed-liefhebbers uit Amsterdam met een grote belangstelling voor architectuur lazen vooraf al over de staten en kerken, maar verbaasden zich nu samen over de diversiteit van de gevels aan de Van Sminiaweg. Zoveel bouwstijlen dicht opeen hadden ze hier niet verwacht en dat geldt ook voor de wandelaar uit Arnhem. De GBV-gids wees op details, zoals (voormalige) boerderijen die binnen de bebouwde kom opdoken tussen huizen en in doorkijkjes. Het bijna abstracte Ulebord, dat anders van vorm is dan de overbekende ‘zwanenborden’ onderweg zou volgens enkele wandelaars zonder het verhaal van de gids onopgemerkt blijven, evenals bepaalde stalramen en rozetramen. Goed kijken is een kunst. Het smeedwerk van deuren, een zon en maan in een hek, palen met een ‘ijzeren’ ketting voor een huis, een cortenstalen afscheiding of witte houten hekken bij agrarisch land bieden een even rijke variatie als de huizen en andere panden. Het hek bij de Klinze riep echter veel vragen op. Waarom belemmerden een informatiebord, bedrijfsnaambord en kastje voor eieren van het landgoed de harmonie hetzicht op de symmetrie van het tweedelige hek, terwijl er ruimte is om die uitingen naast het kombord te zetten, vroeg ook een man uit het boekenvak zich af. De wandelaars konden amper geloven dat in het karakteristieke dorp waar zoveel zo mooi bewaard bleef, het hekdeel met Klinze erop tot voor kort nog schuil ging achter groen en twee borden al die tijd rechts voor groen stonden. De wandeling langs de mattekloppersboom en over het personeelspad op de Klinze brachten de tijd terug waarin het personeel ongezien moest blijven, maar wel bijdroeg aan het onderhoud en aanzien van de Klinze, zoals ook bij andere staten merkte een statenkenner op.
Hoogtepunt aan de Mar
Architectonisch hoogtepunt volgens de bezoekers was het dit jaar 100 jaar oude hokje van IJsclub Oudkerk, een parel achter de Sake Woudstra tunnel onder de Marwei N361 weg door. Bezoek uit Den Haag werd verrast door de diversiteit aan uitzichten en natuur in en rond het dorp, waaronder ook vanaf het strookje land achter de tunnel het zicht op de molen, het meer en het ‘IJshuisje’. Het havenhuisje van Hilda Kanselaar en het verhaal over het daarin opgenomen kunstwerk Krusende silen maakt veel los, ineens is er een verbinding zichtbaar met de locatie en het meer. De mooi verzorgde wilgen richting haven trokken op heen en terugweg langs de Miedemaweg eveneens de aandacht van liefhebbers van natuur in de bebouwde kom. De wilgen verbonden op natuurlijke manier de (oude) nieuwbouw aan de ene zijde met de oudere erfgoedpanden aan de andere zijde vonden de Amsterdammers. De brug en het beeld de Brêgebidler van Karianne Krabbendom werden bewonderd als een eenheid. Alles wat met de Elfstedentocht te maken had, dus ook het vanwege de namen op de balken van de eerst aangekomen schaatsers bekende café en het naar Elfstedenschaatser Jeen vernoemde plein, werd gefotografeerd. Richting bushalte over het Jonkerspad merkte een wandelaar op dat een tuin vol verschillende soorten hortensia’s de aandacht trok met kleur, voor hem een welkome afwisseling in het straatbeeld met vaak sobere voortuinen.
Extra wandeling in augustus
De wandelaars fotografeerden op diverse locaties en maakten wel aantekeningen over de verhalen over de bijzonderheden daarvan. Aldtsjerk bood veel meer dan vooraf verwacht vonden de kenners en lezers en ook de wandelaars van eerdere edities. Helaas waren door meerdere vertragingen bij de spoorwegen en busvervoer een aantal wandelaars niet op tijd uit het Oosten van het land gearriveerd of zelfs gestrand. Voor hen wordt in augustus een extra wandeling ingelast op een weekdag, wanneer er vaker treinen en bussen rijden, geïnteresseerden uit de omgeving kunnen eventueel aansluiten door zich vooraf aan te melden bij de galerie.
Tekst en foto’s Trynwâldster Gerhild van Rooij
1 Het bijna abstracte uilenbord, Van Sminiaweg, Aldtsjerk.
2 Wilgenrij tussen nieuwe en oude gebouwen, Miedemaweg, Aldtsjerk.
3 Een van de wandelaars fotografeert achter het ijsclubhuisje, het meer, de eenden, de vaart, de boerderijen en molen aan de overzijde, allemaal locaties langs de elfstedenschaatsroute.
4 Het linkerdeel van het tweedelige entreehek bij de Klinze aan de Van Sminiaweg, Aldtsjerk.
